MENU CLOSE

 

Born 19 augustus 1959,  Eindhoven

Education: art Academy Den Bosch, painting and drawing (graduated 1984)

Exhibitions from 2008: 

 

Other websites where you can find my work:

www.coltd.nl www.galerieadk.nl

REFLECTIE IN VORM, KLEUR, MATERIAAL

‘De thema’s in het werk van Anita Mandemaker krijgen hun beslag in geconcentreerde beelden waarbij de suggestie van een kader, zoals bij een rechthoekig doek, veelal wordt uitgebannen. Voorts worden de tot essentie herleide voorstellingen vaak langs de beeldlijnen in stukken gezaagd om vervolgens weer in elkaar te worden geschoven en langs de snijranden met veel spijkertjes op een drager genageld. Diepte en verschiet worden gemeden. Vormen worden soms verkregen door alle ruimte tussen lijnen minutieus weg te zagen. Wat overblijft zijn dikke en tegelijkertijd kwetsbare houten strepen, groeven, randjes.


De kunstenaar is wars van esthetische mooimakerij, blijkens het dikwijls ruwe materiaal, hoekige vormen, vervorming van ledematen, van lichamen tot karikatuur. Voorwerpen als zaag, schaar, en mes, waarmee niet alleen werken in stukken worden gezaagd, maar die ook in mensen worden gezet. In 2020 worden genoemde werktuigen regelmatig afgebeeld. Ook een geweer, dat oprijst naast een personage waarvan de binnenvormen, behalve die van het gezicht, zijn uitgezaagd. Het gezicht is grijs en het geweer is zwart, bijna net zo lang als de zittende figuur. De figuur (zelfportret) zit, als vaak in de portretten, te lezen. Gaat het boek over opstand, oorlog, veroorzaakt het duistere gevoelens bij de lezende?


Het leven lijkt zich af te spelen rondom het reflecterende zelf, zoals mag blijken uit een flink aantal zelfportretten, en personen, dieren en dingen uit de directe wereld rondom de kunstenaar: portretten van partner, zoon, (overleden) hond Botje, zus, en ook vader en een tante. Ook andere werken verwijzen naar een wereld die zich huiselijk dichtbij afspeelt, zoals de theepot, de percolator, de kopjes, de tuinspade, gordijnen, fauteuils, zitbanken, stoelen, tafels. Voorwerpen en mensen en de combinatie ervan in de werken verwijzen, mijns inziens, naar verborgen emotionele spanningen als in een psychologische thriller. Beeldjes bezitten ondanks hun bescheiden vorm een monumentale eigenschap: een kubistisch portret van (de kop van) hond Botje, stel ik me net zo goed voor, sterk uitvergroot aan de wand van een groot gebouw.


Een ander voor mij belangrijk vormaspect in het werk van Anita zijn de warme pastelkleuren grijs, groen, blauw, oker, gedempt grijs-bruin-rood. Dit verzachtende aspect contrasteert met het ruige en barse van het andere materiaal: ruw hout, touw, de soms harde zwarte schaduwen en het afgebeelde gereedschap: zoals messen, zagen, scharen. Deze combinatie levert een spanning op die laveert tussen verontrusten, zelfs beangstigen en idyllische momenten van verstilling en verzoening.’
© B.K., 2021

De koude cyclus in het atelier van Anita Mandemaker

05 april 2018

De koude cyclus in het atelier van Anita Mandemaker

Soms komt een werk voort uit een mislukking. Een poos geleden maakte ik een huis als een maquette van ongeveer 40×40 cm. Uit dit huis staken benen, grote, lange benen in verhouding tot het huis. Ik was er ontevreden over. De boodschap kwam niet over. Soms blijft iets in je hoofd zitten en komt het veel later toch weer terug. Je broedt op een plan en als het moment daar is dan duikel je het op. Ik maakte weer benen, ze staken opnieuw uit een huis. Weer was ik ontevreden. Ik haalde de benen van het huis af en een poosje lagen ze op een grote afvalhoop in mijn atelier. Toen ging ik nog eens puzzelen maar nu alleen met de benen en plotseling was het werk gelukt.

Het werk heet Kruispunt en ik ben heel tevreden. Vaak is dit proces nodig om tot iets goeds te komen. Als iets te snel lukt, zie je dat vaak. Dan was de weg ernaartoe te makkelijk.

Dit werk is ontstaan uit een associatie met een beeld van Louise Bourgeois (1911-2010). Zij maakte een beeld met hele grote fallussen. Het bleef in mijn hoofd. Ik dacht aan hoe het zou zijn als een persoon al lezend, teruggetrokken in een goed boek, omringd zou zijn door grote piemels. Piemels die een landschap vormen in de achtergrond. Dit werk tekende ik op een stuk hardboard en ik zaagde het met de figuurzaag uit als een puzzel. Het kwam veel sneller en makkelijker tot stand. Ik maakte het in één keer en toen was het ook goed. Het kan dus wel, in één keer goed. Dit werk heeft iets verfijnds.

Het werk met de deur is veel grover. Onafgewerkter. Ik maakte allereerst de deurklink. Daaromheen kwam de deur. Ik heb nu eenmaal veel met voorwerpen. Het praktische ervan is fijn en bij een deur is het ook nog zo dat er een andere kant is. In dit geval de blinde muur. Eerst was er om de deur heen een entourage. Zo zat er een lezende man voor de deur in een fauteuil. Ik keek er een tijd naar en kwam erachter dat die man weg moest. De man werd gedemonteerd. Nu was de fauteuil nog over. Mijn zus kwam op bezoek en keek rond in mijn atelier. Ze merkte op ‘’Mooi die deur maar waarom staat die fauteuil daar?’’. De fauteuil ging op de grote hoop. Nu was het werk bijna klaar. Ik had de deur als een vlak geschilderd. Er was nog iets dat wrong. Ik schilderde boven en onder donkere driehoeken. Nu is het werk voltooid.

Ten slotte. Ik zat op een avond naar een documentaire te kijken. De film beschreef de levenscyclus van een poolrupsje. Onder extreme omstandigheden hing de rups vijf jaar onder een ijskoude rots. Als het warmer werd kwam het naar beneden om daar in een periode van drie maanden zichzelf rond te eten. Na die vijf jaren veranderde de rups in een pop en op een dag kwam er een vlinder uit met een relatief korte levensduur. Als alles goed verliep vond er de bevruchting plaats en legde de vlinder een ei waaruit dan weer een rupsje kroop. Dit vrijwel solitaire bestaan kwam op mij over als iets wat een grote zinloosheid in zich draagt. Die extreme weersomstandigheden, die stadia die alsmaar in elkaar overgaan. Ik dacht aan mezelf in mijn atelier en voelde overeenkomst. Toen ik op een dag in de puinhoop een geel fragment vond van een eerder werk, bouwde ik eromheen een bovenkant en een onderkant. Pas achteraf herkende ik de rups erin. Het werk is zo goed als abstract maar als ik ernaar kijk zie ik de poolrups ingeklemd tussen de rots en de besneeuwde bodem.

Tekst Inge Beeftink

A material Girl

Bij Anita’s werk moet ik steeds aan het “halve woord” denken- dat halve woord dat verrassend genoeg een heel woord blijkt te zijn. Zij verstaat de kunst om zo tot de essentie te komen en met weinig veel te zeggen. En ook nog eens op een humoristische manier.

Het lijkt wel of ze zelf ook maar een half woord nodig heeft om tot een idee voor een werk te komen- alsof ze zich even omdraait en daar op de grond bijv een vork of een doos ziet liggen- of aan een komisch tafereel moet denken van bijv een lezende man op een camping, met een luifel boven zijn hoofd en een poes onder zijn voeten… en dat zo haar prachtige werk ontstaat.

Denk monumentaal, was de opdracht aan haar. En wat ze daar mee gedaan heeft past geruisloos in haar totale verhaal. En weer geeft ze ons met dat halve woord een hele wereld. En ooo, wat hou ik daarvan.

Al het overbodige weglaten, de jeukende kwinkslagen, de sterke eenvoud, de komische vertekeningen en perspectieven, de sobere, warme kleuren, het speelse lichtvoetige, het vrije van de objecten die letterlijk en figuurlijk uit hun kader zijn gesprongen… enz enz enz…

Tekst van Cisca Poldervaart bij de tentoonstelling A material girl, in galerie Kapberg te Egmond